Podstawowe informacje o psychoterapii
Na czym polega psychoterapia?
Psychoterapia to cykl spotkań z terapeutą, podczas których pracujesz nad osiągnięciem zamierzonego celu. W zależności od nurtu terapeutycznego, w jakim pracuje Twój terapeuta, stosowane są różne metody pracy, prowadzące do poprawy samopoczucia, zmiany zachowań i lepszego rozumienia wewnętrznych przeżyć. Zadaniem terapeuty jest udzielenie pomocy, która prowadzi do zmian: ustąpienia objawów, zniesienia cierpienia i poprawy satysfakcji z życia4.
Czy psychoterapia jest skuteczna?
Tak, skuteczność psychoterapii została empirycznie potwierdzona. Badania pokazują, że pacjenci leczeni różnymi metodami psychoterapii, prowadzonymi przez posiadających odpowiednie umiejętności i doświadczonych terapeutów, uzyskują istotne korzyści zdrowotne4.
Co zmieni psychoterapia w moim życiu?
Psychoterapia służy pokonaniu cierpienia, z którym się zgłaszasz. Objawy fizyczne, przykre stany emocjonalne oraz poczucie braku wpływu na własne życie zostaną zredukowane. Zrozumiesz i zaczniesz panować nad swoim lękiem, złością, bezsilnością i innymi trudnymi emocjami, a Twoje relacje ulegną poprawie. We współpracy z terapeutą zyskasz szansę zrozumienia przyczyn własnych nieskutecznych zachowań oraz nauczysz się lepiej kontrolować swoje życie4.
Wybór terapeuty i pierwsza wizyta
Jak wybrać dobrego psychoterapeutę?
Warto poświęcić czas na znalezienie osoby z odpowiednimi kwalifikacjami1. Podczas pierwszego spotkania zapytaj o:
- Wykształcenie i certyfikaty (kto je nadał, czego dotyczą)
- Doświadczenie w leczeniu problemu, z którym się zgłaszasz
- Czy pracuje pod stałą superwizją i z jakim superwizorem
- W jakim nurcie terapeutycznym pracuje
Oceń również, jak się czujesz w towarzystwie danego terapeuty: czy czujesz się bezpiecznie, czy terapeuta wzbudza Twoje zaufanie, czy czujesz się wysłuchany4.
Jaki rodzaj psychoterapii jest najbardziej skuteczny?
Najnowsze badania wskazują na podobny wskaźnik efektywności różnych podejść terapeutycznych. Większe znaczenie niż wybrana modalność ma sama osoba terapeuty, jego osobowość i sposób tworzenia relacji. W Polsce praktykowane są głównie: podejście systemowe, behawioralno-poznawcze, psychodynamiczne i psychoanalityczne1.
Jak wygląda pierwsze spotkanie z psychoterapeutą?
Podczas pierwszego spotkania terapeuta będzie zadawał pytania dotyczące Twojego życia i problemów, z którymi się zgłaszasz. Może pytać o:
- Jak do niego trafiłeś
- Co skłoniło Cię do skorzystania z terapii właśnie teraz
- Kiedy zauważyłeś problem
- Czy korzystałeś wcześniej z pomocy specjalistów
- Podstawowe informacje o Twoim życiu (zawód, rodzina, pochodzenie, pasje)2
Najważniejszą kwestią podczas pierwszego spotkania jest relacja, jaka tworzy się między Tobą a psychoterapeutą1.
Przebieg terapii
Jak wygląda psychoterapia? Jak często odbywają się spotkania?
Sesja terapeutyczna trwa zwykle 45-60 minut i odbywa się raz w tygodniu. W terapii indywidualnej nie rekomenduje się rzadszych spotkań, gdyż wówczas pojawienie się efektów wymaga znacznie więcej czasu. Podczas pierwszych spotkań klient i psychoterapeuta ustalają cel do osiągnięcia, a czasem również przybliżoną liczbę sesji1.
Jak długo trwa psychoterapia?
Czas trwania terapii zależy od problemu, z którym się zgłaszasz:
- Terapia krótkoterminowa dotycząca konkretnego, mniej złożonego problemu od 1 do kilku wizyt
- Trudna sytuacja życiowa, przeżywanie straty: od kilku do kilkunastu spotkań
- Depresja: około pół roku do roku
- Nerwica, stany lękowe: od 12 do kilkudziesięciu sesji
- Problemy w relacjach międzyludzkich: od pół roku do kilku lat4
W przypadku kumulacji problemów (np. depresja + problemy w relacjach) leczenie może zająć rok i więcej4.
Dlaczego sesje odbywają się w te same dni tygodnia i o tej samej godzinie?
Regularność i stałość ram terapii (ten sam dzień, godzina, miejsce, terapeuta) buduje poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności, co jest istotnym elementem procesu terapeutycznego. Stałe ramy ułatwiają również budowanie relacji terapeutycznej5.
Skuteczność i ograniczenia
Kiedy psychoterapia szkodzi?
Psychoterapia zwykle nie pomaga, gdy jest prowadzona przez osobę bez odpowiedniego przygotowania i doświadczenia. Szkodliwe może być również, gdy terapeuta osądza, decyduje, rządzi lub nie słucha klienta. Ważny jest komfort podczas spotkania oraz budujące się zaufanie do osoby terapeuty1.
Jakie problemy można rozwiązać podczas psychoterapii?
Psychoterapia może pomóc w wielu obszarach, takich jak:
- Zaburzenia lękowe
- Depresja
- Problemy z budowaniem motywacji
- Niska samoocena
- Trudności w relacjach międzyludzkich
- Problemy natury seksualnej
- Zespół stresu pourazowego2
Czy mogę otrzymać receptę na leki podczas wizyty u psychoterapeuty?
Psychoterapeuta, który nie jest lekarzem, nie może przepisywać leków. Receptę może wystawić jedynie psychiatra lub inny lekarz. Jeśli potrzebujesz farmakoterapii, psychoterapeuta może zasugerować konsultację psychiatryczną5.
Przygotowanie do terapii
Jak przygotować się do pierwszej sesji psychoterapeutycznej?
Przed pierwszą wizytą warto:
- Zastanowić się, dlaczego szukasz pomocy i jakie masz oczekiwania
- Przemyśleć, kiedy zauważyłeś problem
- Być przygotowanym na pytania o Twoje życie
- Pamiętać, że najważniejsze są szczerość i otwartość
Nie oczekuj, że podczas pierwszego spotkania znajdziesz rozwiązanie swoich problemów. Psychoterapia to proces, który trwa od kilku miesięcy do nawet kilku lat2.
